برنج قهوه ای

این روزها در بازار برنج‌فروشان در میان انبوهی از انواع برنج‌های زرد، سفید و شیشه‌ای، برنج‌هایی به رنگ قهوه‌ای نظرها را به خود را جلب می‌کند. این برنج به دلیل ناآگاهی خانواده‌ها درباره ویژگی‌های آن، کمتر مورد استقبال بوده و به میزان کمی نیز تولید می‌شود.

اما پرسش اینجاست آیا برنج قهوه‌ای نوع خاصی از برنج است؟ چه تفاوتی میان برنج سفید و قهوه‌ای وجود دارد؟ ارزش تغذیه‌ای برنج قهوه‌ای چه میزان است؟

رنگ اصلی برنج، قهوه‌ای است

برنج انواع مختلفی دارد و نمونه‌های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران پرورش می‌یابد. رنگ اصلی برنج وقتی در پوسته یا همان سبوس قرار دارد، قهوه‌ای است که به آن برنج قهوه‌ای گویند.

در اصل برنج را به صورت شلتوک به کارخانه می‌برند. شلتوک دارای چندین لایه است. اگر پوسته اولیه یا خارجی‌ترین لایه‌ی آن برداشته شود، برنج قهوه‌ای به دست می‌آید.

معمولاً بعد از تولید برنج قهوه‌ای، آن را در دستگاه‌های مجهز به کاردک و توپی می‌ریزند تا پوسته دوم تراشیده شود. هرچه میزان تراش بیشتر باشد دانه برنج تولیدی شفاف و شیشه‌ای‌تر خواهد شد. در این مرحله برنج سفید حاصل می‌شود.

تفاوت فقط در رنگ نیست

از آن جا که اغلب ویتامین‌ها و املاح معدنی در سبوس آن قرار گرفته و آندوسپرم یا مغز دانه برنج کمتر حاوی این ریزمغذی‌ها است، با سبوس‌گیری برنج قهوه‌ای و تبدیل آن به برنج سفید مقدار زیادی از مواد مغذی خصوصاً ویتامین‌های گروه B آن از بین می‌رود. طی سبوس‌گیری، ویتامین‌های B1 و B6 به مقدار زیاد، ویتامین B3 و املاح معدنی آهن، منگنز، منیزیم و فسفر به مقدار کمتر و تمامی فیبرهای محلول و اسیدهای چرب ضروری برنج از بین می‌روند.

با از بین رفتن سبوس بر میزان کالری برنج نیز افزوده می‌شود؛ به گونه‌ای که در یک لیوان برنج پخته قهوه‌ای 218 کالری و در همین میزان برنج پخته سفید 266 کالری انرژی نهفته است. محققان تخمین زده‌اند اگر 50 گرم برنج قهوه‌ای جایگزین همین مقدار برنج سفید مصرفی روزانه شود، به مقدار زیادی از خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در امان خواهید ماند.

ارزش تغذیه‌ای برنج قهوه‌ای

برنج قهوه‌ای سرشار از کربوهیدرات‌های پیچیده و فاقد کلسترول و سدیم است. کالری این برنج نصف کالری نان و کمتر از یک‌سوم کالری قند و شکر است. این برنج به دلیل غنی بودن از ویتامین B1 بر قلب و اعصاب تأثیر مطلوب می‌گذارد و به دلیل سرشار بودن از ویتامین B3 رفع کننده آشفتگی‌های روحی و اضطراب بوده و موجب خوش‌خلقی می‌شود. برنج قهوه‌ای به دلیل دارا بودن دو اسید آمینه‌ای که حالت، کیفیت و رشد موها را بهبود می‌بخشد از ریزش و سفید شدن موها جلوگیری می‌کند.

برنج انواع مختلفی دارد و نمونه‌های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران پرورش می‌یابد. رنگ اصلی برنج وقتی در پوسته یا همان سبوس قرار دارد، قهوه‌ای است

که به آن برنج قهوه‌ای گویند

برنج قهوه‌ای 3 برابر برنج سفید فیبر داشته و به همین دلیل شاخص گلایسمی پایینی دارد، یعنی کربوهیدرات‌های آن به سرعت جذب بدن نمی‌شوند. بنابراین مصرف آن با نظر پزشک مربوطه برای مبتلایان به دیابت و افرادی که قصد کاهش وزن دارند مناسب است.

منگنز برنج قهوه‌ای برای سلامت سیستم اعصاب و تولید هورمون‌های جنسی مفید است و سلنیوم آن در سوخت و ساز مطلوب هورمون‌های تیروئید موثر است و به کمک ویتامین E موجود از بروز سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ پیشگیری می‌کند و ورم و التهاب مفاصل را التیام می‌بخشد.

منیزیم آن نیز فشار خون را کاهش، سردردهای میگرنی را التیام می‌دهد و گرفتگی عضلانی را رفع و به همراه کلسیم موجود اعصاب و عضلات را کنترل می‌کند. روی و پروتئین این برنج بیشتر از نوع سفید آن است و مصرف آن برای خانم‌های یائسه‌ای که دارای کلسترول و فشار خون بالا بوده و نشانه‌هایی از بیماری قلبی دارند، بسیار مفید است.

لینک فروش انلاین برنج قهوه ای

http://nodasht.com/product/black-glasses/

اگر برنجتان شور شد
• اگر هنگام پخت کته و موقع جوشیدن برنج در آب، متوجه شدید که برنج خیلی شور شده است، داخل آب برنج چند تکه سیب زمینی پوست کنده بریزید. سیب زمینی، شوری غذا را به خود جذب می کند.
• اگر قبل از آبکش کردن برنج متوجه شوری آن شدید، موقع آبکش کردن، مقدار آب بیشتری روی برنج آبکش شده بریزید.
• اگر دیگر کار از کار گذشته بود و کاری برای جبران شوری برنج نمی توانستید انجام دهید خورش را کم نمک بپزید.

اگر برنج تان ته گرفت
• به سرعت چند تکه نان روی برنج بگذارید. نان بوی سوختگی را به خودش می گیرد.
• با پیاز هم می شود بوی سوختگی برنج را گرفت. چند حلقه پیاز را داخل برنج فرو کنید.اگر برنج شما بی نمک یا کم نمک شد
• روی غذا با نمکدان نمک بپاشید.
• مقداری نمک را در آب جوش حل کرده و روی برنج بریزید.
• خورش را خوش نمک تر بپزید.

اگر می خواهید برنج خوب قد بکشد
• موقعی که در اوج جوشیدن است، یک استکان آب سرد داخل برنج بریزید.
• قابلمه را بزرگ انتخاب کنید تا برنج جای کافی برای قد کشیدن داشته باشد.
• هنگام جوشاندن برنج، دو قاشق روغن مایع داخل آب قابلمه بریزید تا هم خوب قد بکشد هم به اصطلاح خوش پخت شود.
• موقع آبکش کردن برنج، روی برنج آب سرد نریزید زیرا به برنج شوک وارد کرده و جلوی ادامه قد کشیدن آن را می گیرد.

اگر می خواهید برنج پس از پخت سفید شود
• به آب برنج، هنگام جوشیدن یک قاشق آبلیمو یا آب نارنج و یا دو قاشق ماست یا دوغ اضافه کنید. مزیت دیگر این کار این است که دانه های برنج به هم نمی چسبند.

نکات لازم برای آبکش و دم کردن

• موقع آبکش کردن برنج کاسه ای را به صورت برگردان داخل کاسه ظرفشویی قرار داده و آبکش را روی کاسه قرار دهید، زیرا اگر کاسه به صورت معمول زیر آبکش قرار گیرد، داخل کاسه زیر آبکش، پر از آب حاصل از آبکشی برنج شده و برنج داخل آب خراب می شود.
• هنگام دم گذاشتن، سوراخ هایی را با دسته کفگیر در میان توده برنج ایجاد کنید، این سوراخ ها باعث می شود بخار از کف قابلمه به راحتی به سطح آمده و برنج زودتر دم بکشد.

اگر می خواهید برنج زعفرانی شود
برای آماده کردن پلوی زعفرانی مقداری پودر زعفران را در مقداری آب جوش داخل یک استکان کوچک حل کرده و استکان را موقع دم کردن روی برنج قرار دهید و در قابلمه را بگذارید تا زعفران هم همراه برنج دم کشیده و رنگ آن پررنگ تر شود.

نکته:
عاملی که موجب تفاوت در نتیجه کار میشود اول میزان جوشاندن برنج و دوم میزان آبی است که به صورت آب و روغن و یا تنهایی به برنج اضافه میشود  . این آب به هنگام دم افتادن برنج ،تبخیر شده و به علت عدم خروج در فضای بسته قابلمه جذب برنج شده و هر چه مقدارش بیشتر باشد برنج را نرم و نرم تر و یا له میکند .

پس نتیجه میگیریم که مقدار آبی که به برنج اضافه میکنیم نبایستی زیاد باشد مثلا برای ۵ پیمانه پلوپز برنج  ایرانی ۳ الی ۴ قاشق آب (  با عرق هل یا دارچین  ) کافیست و برای همین مقدار از برنج خارجی اگر کمی بیشتر هم شد مانعی ندارد . حتی این مقدار را میتوان هنگامی که برنج نرمتر و یا زنده تر در آبکش ریخته شده را تغییر داد مثلا اگر احیانا فراموش کرده اید و دیرتر برنج را آبکش کرده  مقدار این آب را کمتر کنید .

من بعد از اینکه برنج را در قابلمه میریزم هیچ چیزی به آن اضافه نمی کنم فقط کمی آب جهت تولید بخار میریزم  چون با غذاهای چرب میانه خوبی نداریم روغن اضافه نمیکنم و در صورت لزوم  مقداری روغن حیوانی گرم نشده را در سر میز غذا آورد ه و هر کسی که تمایل دارد از آن استفاده میکند

طرز پخت برنج ایرانی    

بهترین نوع پخت برنج های ایرانی مثل طارم و…شمال این است که اول بگذارید آب درون قابلمه جوش بیاید و بعد به آن برنجتان را اضافه کنید. برنج که به حد آبکشی رسید آن را درون سبدی خالی کرده و بعد از اینکه آب آن گرفته شد آن را دوباره درون قابلمه ریخته و کمی آب و روغن تهیه کرده و روی برنج بریزید و بگذارید که برنج دم بکشد.
در مورد برنجی دمی نیز بعد از شستن برنج و اضافه کردن مقداری نمک و کمی روغن آن را به جوش بیاورید و بعد از خشک شدن در قابلمه را گذاشته و بگذارید که برنجتان دم بکشد. البته توجه داشته باشید در پخت دمی باید به اندازه یک بند انگشت روی برنجتان آب باشد.

ویژگی‌های خاص پخت:

برنج قهوه‌ای یکی از انواع طبیعی غلات کامل است که طعمی شبیه طعم مغزهای خوراکی دارد و حتی پس از پخت هم قهوه‌ای می‌ماند. برای آن که آن را برای مصرف آماده کنید، یادتان باشد:

پیش از پخت، آن را ۲۵ تا ۳۰ دقیقه بخیسانید تا نرم و آماده شود.

 هنگام پخت آب زیادی به آن نیفزایید ؛ زیرا دانه‌های برنج به هم می‌چسبند.

نسبت آب به برنج برای پخت ۲ به ۱ است؛ یعنی به ازای هر ۱ پیمانه برنج قهوه‌ای ، ۲ فنجان آب لازم دارید.

حتماً قبل از پایان پخت چند دانه برنج را امتحان کنید تا از طعم و چاشنی آن مطمئن شوید.

 به علت وجود روغن خاص در این نوع برنج از خرید نوع مانده آن خودداری کنید ؛ چون طعمش را عوض می‌کند.

 هنگام نگهداری می‌توانید نوع خام آن را در یخچال بگذارید تا تازه بماند.

 برنج قهوه‌ای دانه بلند برای مصرف همراه غذاهای گوشتی و سالادها مناسب است ؛ در حالی که نوع متوسط یا کوتاه آن هنگام پخت چسبندگی و نرمی بیشتری دارد و مناسب تهیه پوره و پودینگ است.

 لازم است برای اولین بار بصورت  سبزی پلو یا باقلی پلو مصرف شود تا با مزاج سازگاری پیدا کند.

 همواره نوع تمیزتر برنج را برای پخت انتخاب کرده تا نیاز به آب‌کشی و شست‌وشوی کمتری داشته باشید و ریزمغذی‌های موجود در آن بیشتر حفظ شوند و پوسته نازک قهوه‌ای رنگ دانه‌های برنج شسته نشود زیرا تمام ارزش این ماده غذایی در همان لایه قهوه‌ای است.

۴روش پخت برنج قهوه ای

اگر برنج قهوه‌ای در طول روند پخت آبکش نشود و به‌صورت کته یا دمی تهیه شود بخش زیادی از ویتامین‌های گروه‌ B به‌خصوص ویتامین B۱ در دانه برنج پخته‌ شده باقی می‌ماند و به این ترتیب ‌ارزش تغذیه‌ای برنج قهوه‌ای به مراتب از برنج سفید بیشتر می‌شود ، علاوه بر خواص فراوان برنج قهوه ای این برنج میتواند بهترین جایگزین برنج سفید در رژیم های کاهش وزن و تغذیه بیماران دیابتی باشد.

پخت روی اجاق گاز : ۱ لیوان برنج را با ۲ و ۱/۲ لیوان آب و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک داخل قابلمه ای بریزید ، قابلمه را روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید ، حرارت را کم کنید و بگذارید برنج دم بکشد و آب برنج کشیده شود ، پس از پخت برنج را از روی حرارت بردارید ، حدود ۱۵ دقیقه صبر کنید سپس برنج را سرو نمایید.

پخت در فر : فر را با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد روشن کنید ، ۱ لیوان برنج قهوه ای ، ۲ لیوان آب ، ۱ قاشق غذاخوری کره و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک را داخل قالب بریزید و مخلوط کنید ، روی قالب را با فویل بپوشانید و ۱ ساعت در طبقه وسط فر قرار دهید تا برنج بپزد و آماده شود.

پخت در پلوپز : ۱ لیوان برنج را با ۳ لیوان آب و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک داخل پلوپز بریزید ، حدود ۴۵ دقیقه برای پخت برنج در پلوپز زمان لازم است.

پخت در ماکروفر : ۱ لیوان برنج ، ۳ لیوان آب ، ۱ قاشق روغن و ۱/۲ قاشق چایخوری نمک را داخل ظرف بریزید و مخلوط کنید ، ظرف را با در باز ۱۰ دقیقه با حداکثر قدرت در ماکروفر قرار دهید ، پس از این مدت زمان در ظرف را ببندید و ۳۰ دقیقه با قدرت ۵۰ % بگذارید بپزد ، پس از پخت ۱۰ دقیقه صبر کنید سپس برنج را سرو کنید.

نکته ها : پیش از پخت بهتر است برنج را ۱ ساعت با کمی آب و نمک خیس دهید ، حجم برنج قهوه ای پس از پخت ۳ برابر میشود ، بهتر است به جای آب از آب مرغ یا ترکیب آب و عصاره مرغ یا سبزیجات استفاده کنید.

توصیه می‌شود هنگام خرید برنج قهوه‌ای دقت کنید که محصولی با مارک و نشان معتبر را خریداری کنید تا گرفتار مصرف برنج‌های ناسالم و مشکلات ناشی از آن نشوید.